Nieuws & blogs

De ontwikkelingen rondom het 3D printen gaan in een razendsnel tempo. Zo kreeg een 22-jarige vrouw in het UMC Utrecht een volledig 3D geprinte schedel, worden er in China hele huizen geprint en haalde de betaalbare 3D printer ‘Micro’ op Kickstarter binnen een dag één miljoen euro op. De 3D printer maakt zijn opmars, maar daar zitten wel de nodige haken en ogen aan.

Bij 3D printen wordt een object als het ware laagje voor laagje opgebouwd. Een blauwdruk, ook wel CAD-bestand genoemd, vertelt de printer precies hoe ieder laagje eruit ziet en welk materiaal er moet worden gebruikt. Reserveonderdelen, oorbellen, speelgoed, nieuwe schoenen of een hoesje voor je telefoon? Met een 3D printer kan iedereen zo goed als alles maken. Om ons heen schieten de 3D printshops uit de grond, worden 3D designs verhandeld en is een geprint namaakproduct niet meer van echt te onderscheiden. 

Revolutie
De 3D printer staat aan de vooravond van een revolutie. Deze ontwikkeling kan een grote botsing gaan maken met de intellectuele eigendomsrechten (IE rechten).  Als gevolg van deze ‘derde industriële revolutie’  zal vanaf 2018 jaarlijks wereldwijd ten minste honderd miljard dollar aan opbrengsten uit intellectuele eigendomsrechten worden misgelopen, dat schrijft het Amerikaanse onderzoeks- en adviesbureau Gartner in een rapport van oktober 2013. Het is met de komst van de 3D printer namelijk eenvoudiger dan ooit om inbreuk te maken op de IE rechten.

Intellectueel Eigendom
Op modellen en producten rusten octrooirechten, modelrechten, merkrechten en auteursrechten (IE rechten). Namaken van beschermde producten mag in principe alleen met toestemming van de rechthebbende.

Toch is het zo dat particulieren die producten kopiëren voor eigen gebruik, vaak buiten deze rechten vallen. Zo lang een namaakproduct niet voor commerciële doeleinden wordt gebruikt, is het toegestaan een product in 3D te dupliceren. Bedrijven die producten in 3D dupliceren en verspreiden of verhandelen, plegen al snel inbreuk op de octrooi-, model-, merk en auteursrechten. Wel mogen ze CAD-bestanden verspreiden. Zo’n bestand is namelijk slechts een blauwdruk of scan, het gaat hier niet om het verhandelen van een nieuw geprint product.

Aansprakelijkheid 
Stel, een bepaald onderdeel van mijn koffiezetapparaat functioneert niet meer goed en ik print een nieuwe. Wie is er aansprakelijk als het onderdeel niet goed blijkt te werken? Of wanneer een dealer er voor kiest zelf vervangende onderdelen te gaan printen, in plaats van een voorraad reserveonderdelen in te slaan. Wie is er aansprakelijk als het reserveonderdeel niet goed werkt? De dealer of de oorspronkelijke fabrikant?

Er bestaat geen helder antwoord op deze vragen. Expliciete regels over 3D printen, het verspreiden van CAD-bestanden of reserveonderdelen zijn er namelijk nog niet. Rechthebbenden zullen wijzen naar de websites waar je CAD-bestanden kan downloaden. Er kan een parallel worden getrokken met de digitalisering van de muziek-en filmindustrie: link- en torrentsites zijn inmiddels verboden omdat ze de auteursrechten schenden. Zal het ook die kant op gaan met 3D printen? De tijd zal het leren.

"Al bloggend op weg naar PLEIT2014"
Op de site van De Advocatenwijzer is al menig artikel verschenen over ICT en recht. In de aanloop naar PLEIT2014 zullen wij wekelijks een blog plaatsen over dit onderwerp. De artikelen dienen ter kennisneming en inspiratie voor deelnemers, (potentiële) cliënten en andere geïnteresseerden. Ben je jurist op het gebied van ICT recht (in de breedste zin des woords) en wil je een interessant en prikkelend artikel delen over dit thema? Stuur je blog naar: pleit@deadvocatenwijzer.nl. Zo gaan wij samen al bloggend op weg naar PLEIT2014!